Historijat Ustanove

JUČER, DANAS…

Poštovani prijatelji,

duga je i zanimljiva historija Zavoda Drin. Početak složenog puta razvijanja Ustanove za socijalno zbrinjavanje i zdravstvenu njegu u Fojnici bio je davne 1955. godine, 29. oktobra, kada je Izvršno vijeće Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine osnovalo u Kreševu Dom za mentalno retardiranu djecu i omladinu, u kojem je bilo smješteno 13-tero djece i 7 zaposlenih radnika. Već osam godina kasnije, 1963. godine, Dom se iz Kreševa premješta u Dusinu (Fojnica) pod novim nazivom Dom muške mladeži, da bi 1967. godine ovaj Dom dobio novo ime Zavod za zaštitu djece i omladine u Dusini.

Januara 1969. godine, po nalogu Ministarstva zdravstva i socijalne zaštite za direktora Zavoda postavljena je gospođa Mehmedagić-Pašić Kadira.

1971. godine počinje gradnja savremenog objekta u Fojnici i ukidanje Bolnice za TBC pluća u Bakovićima, čija se pokretna i nepokretna imovina prenosi u vlasništvo Zavoda, tako da u martu 1972. godine počinje sa radom R.J. Bakovići, a u aprilu 1973. godine otvara se novi objekat na Drinu i preseljavaju se korisnici iz Dusine koja se tada i napušta privremeno.

Zbog promjene strukture korisnika, mijenja se i koncepcija rada pa i naziv Zavoda, Zakonom koji je 1972. godine donijelo Izvršno vijeće SR BiH, dotadašnji Zavod za zaštitu djece i omladine dobiva naziv Zavod za zbrinjavanje mentalno invalidnih lica Fojnica.

Zavod je postao poznata i ugledna ustanova širom bivše SFR Jugoslavije i dodjeljen mu je Orden rada sa srebrnim zracima.

Početkom 1990. godine kapaciteti Zavoda ponovo su prenapučeni te se pristupa izradi projektne dokumentacije za izgradnju novog namjenskog objekta (R.J. Bakovići),  kapaciteta 200 kreveta.
Izgradnja završava početkom 1991. godine.

Dolazi 1992. godina u kojoj se rad Zavoda samo u prvom tromjesečju odvijao pod normalnim okolnostim. U aprilu dolazi do prekida svih robnih i novčanih tokova kada počinje i golgota Zavoda i borba za preživljavanje. Najteži period rada Zavoda je onaj kada radne jedinice Drin i Bakovići, inače fizički udaljene jedna od druge oko četiri kilometra, zbog nemilih okolnosti, počinju da  funkcionišu kao zasebne ustanove.

Nakon 1995.godine, humanitarne organizacije, uglavnom strane, te Svjetska banka, 1996. godine, obezbjeđuju sredstva za rekonstrukciju i adaptaciju glavne zgrade Zavoda, te pratećih objekata, koji su zbog ratnih dešavanja u velikoj mjeri bili devastirani.

2004. godine Vlada Federacije ustupa Zavodu na korištenje objekte Armije BiH, površine od 1224 m kvadratnih. Zavod vlastitim sredstvima i radom preuređuje objekte prema svojoj namjeni i u iste useljava u julu iste godine. U ove objekte premješteno je 125 psihijatrijskih bolesnika, tako da se postojeći kapaciteti rasterećuju prebukiranosti i različitosti patologije bolesti. Ovim se stvaraju uslovi za kvalitetniji nivo zaštite, odnosno poboljšanje uslova života i rada korisnika i radnika Zavoda.

2005. godine Zavod vlastitim snagama, a uz pomoć prijatelja i donatora kupuje i adaptira kuću u neposrednoj blizini glavne zgrade što predstavlja značajniji korak ka kreiranju humanijih uslova stanovanja za korisnike.

U junu 2008. godine proglašen je Zakon o preuzimanju prava i obaveza osnivača nad ustanovama socijalne zaštite u Federaciji Bosne i Hercegovine čime je prekinut dugogodišnji pravni vakuum u kojem se pored ostalih ustanova za socijalno zbrinjavanje nalazio i Zavod u Fojnici. Shodno Zakonu, Zavod u Fojnici nastavio je rad pod nazivom Zavod za zbrinjavanje mentalno invalidnih lica “Drin” i to kao njegov pravni sljednik. Osnivač Zavoda je parlament Federacije BiH, a nadzor nad stručnim radom vrše Federalno ministarstvo rada i socijalne politike, Federalno ministarstvo pravde, Federalno ministarstvo zdravstva i Federalno ministarstvo obrazovanja i nauke, svako u okviru svoje nadležnosti.

Dakle, nekadašnje radne jedinice Zavoda u Fojnici, Drin i Bakovići i de jure su postale zasebne ustanove. Isti Zakon je omogućio i da se u Zavodu “Drin” nedugo zatim imenuju upravni i nadzorni odbor, a godinu dana kasnije došlo je do imenovanja direktora Zavoda. Na mjesto direktora imenovana je dr Samiha Hodžić.

Prethodna dešavanja stavila su pred menadžment i zaposlenike Zavoda nove izazove i otvorila jedno novo poglavlje u dugogodišnjem postojanju.  Osnovni cilj novog  menadžmenta bio je rasterećenje prebukiranih kapaciteta, ali i ostvarivanja prava korisnika po konvencijama UN, te praćenje standarda koji se neminovno nameću i koji moraju biti realizirani.

Deinstitucionalizacija, napuštanje Zavoda, napuštanje kolektivnog smještaja, osamostaljivanje korisnika, nekima je bila i danas je potrebna manja podrška stručnih radnika, a neki su kroz ovaj proces pokazali apsolutnu samostalnost i sposobnost socijalizacije. Kao rezultat svega toga jeste sedam kuća u lokalnoj zajednici, koje su postale vlasništvo Zavoda Drin. To su kuće u kojima žive korisnici i koji su u svoje nove domove  unijeli porodični duh, te kao takvi godinama veoma harmonično i na zavidnom nivou funkcionišu i obavljaju svoja zaduženja bez problema.

Tako, danas, Ustanova za socijalno zbrinjavanje i zdravstvenu njegu, sa istim brojem korisnika,  ima 20 odjeljenja, u odnosu na 2007. godinu, kada je postojalo 5 odjeljenje na Odjelu A – Drin i 3 paviljona na Odjelu B- Urlenike.